mei 2024
Tegenspraak
bij de Dodenherdenking op 4 mei
TEGENSPRAAK
Het begon niet met geweergeschut, mortieren
en explosies, niet met razzia’s of gaskamers.
Het begon met een letter die verschil maakte
tussen wij en zij, met uitsluitende woorden
tot zin gedacht, samengevoegd, uitgesproken:
wij beter, zij minder waard.
Het ongehoorde kreeg applaus.
Een woord dat onweersproken blijft, lokt daden uit,
maakt handen vuil, gaat ongerijmd
van kwaad naar verraad.
Het begint niet met afweergeschut, drones
en liquidaties, niet met loopgraven en raketten.
Het begint met herdenken, met noemen
van namen, met benoemen van wat leidt
tot haat – of het al is.
Met bedenken wat er zou als we er niet
tegen opstaan, zwijgende meerderheid zijn,
die langer stil is dan de twee minuten.
Daar begon het mee, daar begint het mee.
Fiet van Beek,
eilanddichter
Verlangen naar loods
VERLANGEN NAAR LOODS
Als ik mijzelf niet was, dan volgde ik vast het
stukje DNA van mijn overgroot-papa,
die loodsman was en overvaren werd, gered,
zes maanden dood gewaand, uiteindelijk daarna
herenigd met zijn weduwvrouw in diepe rouw.
– De vaarroute kennen, op kompas koersen,
gevaren vermijden, de diepten peilen,
niet verzanden, niet stranden, geen wild water
ontwijken, calculeren, navigeren
en schipperend kapiteins adviseren –
Hoe was het Texel vergaan, zonder het varend
bestaan van al deze mannen die ondiepten
omzeilden voor andermans zaken? Als zij niet
in veilige vaart buitengaats waren gegaan,
hoe had het er dan uitgezien en voorgestaan?
– Geen IJzeren Kaap of straat voor De Witt.
Geen Loodsmansduin en Herenstraat. Kaap Skil
bijna leeg. Geen botter als Texelstroom,
geen overdracht van vader op zoon, geen Reede,
geen Knoppenbuurt. En geen welvaart, wellicht –
Als ik mijzelf niet was, ging ik zeker overstag
voor seinvlag G. Al trekt de zee, al mogen vrouwen,
waar blijft de aanwas van loodsen in spe?
Als ik het zout in mijn bloed had gevolgd, was ik
van wal gestoken, met de ziel op zoek gegaan.
Fiet van Beek,
Eilanddichter
Van 7 mei tot 26 oktober is in de Vermaning in Oosterend de tentoonstelling Loodswezen te zien. Loodsen zijn niet weg te denken uit de Texelse geschiedenis. Verteld wordt over de geschiedenis, het vak, de instrumentaria en het huidig tekort aan loodsen. Meer info: https://stichtingstrendervermaning.nl/exposities/
april 2024
Onderhoudend
ONDERHOUDEND
Het hemelsblauw is neergedaald
tot op de graven van de Waal.
De kauwen draaien zevenmaal,
fier blijft het staan, dit bedehuis.
De mannen klimmen op en af,
de haan huist vlak boven gespannen
netten, de tijd maakt rare sprongen.
Straks houdt het orgel droge voeten
als regen weer met bakken valt.
Straks luidt de klok het welkom voor
wie het horen wil. Maar nu slaat
de hamer, trilt de boor, heersen
steigerbuizen. De toren ingepakt,
de vlag verplaatst, het dorp van slag.
Fiet van Beek,
eilanddichter
maart 2024
Texelpop!
Texelpop is een festival met alleen Texelse bands. Vijftien stuks dit keer. Verschillende stijlen, klanken. Jazz, blues, hardcore, rock etc. Daar ergens tussenin sta ik twee keer als eilanddichter met een gedicht. Een gedicht op muziek en over Texelpop. Voor mij een experiment – best spannend! Met dank aan organisator Gerard Timmerman voor de vraag en de begeleiding met gitaar en mondharmonica.
TEXELPOP
gedicht op The streets of London,
met excuus aan Ralph MacTell
Als je van muziek houdt,
stream je heel de wereld over,
op zoek naar mooie tonen, je danst je voeten vrij,
rock en pop in elke taal,
met een maat die je verstaat,
van ver gehaald is lekker, met spotify dichtbij.
Maar heb je geluisterd naar Texels pop?
Dan weet je echt niet wat je hoort:
alle bands van eigen bodem,
zilte covers, nieuwe teksten,
talenten samen,
tot één gemengd akkoord.
Als je van een feest houdt,
wil je geen foute tempo’s,
je zoekt het goede ritme, je twist, je hakt, je springt.
Met zang, gitaar en contrabas,
in jazz en country of bluegrass,
het eiland in beweging, een festival dat swingt.
Maar heb je geluisterd op Texelpop?
Heb je gehoord wie er ontbreekt?
Oudgedienden, niet te missen,
weggevallen, gat geslagen,
want Jaap en Jaap –
ze spelen niet meer mee.
In een heel nieuw jasje,
verpopt het festival vanzelf,
wat blijft is inspiratie, vanaf de dageraad,
punk en pop, in turbotaal,
scream en hardcore vol frontaal,
de nieuwe generatie, die naar nieuwe hoogten gaat.
Luister daarom naar Texels pop,
want daar weet je echt niet wat je hoort:
alle bands van eigen bodem,
hoor de covers, zilte stemmen,
ze klinken samen,
een hit is zo gescoord.
Fiet van Beek,
eilanddichter
februari 2024
Andersom: de collectieve kracht van Texel
Texel staat voor grote uitdagingen om de leefbaarheid van het eiland in de toekomst zeker te stellen. Denk aan het toerisme als de kurk van de economie, het Texelse landschap, betaalbaar wonen voor wie hier werkt en bijdraagt. Daarnaast: meer en meer bedrijven en grond komen in handen van investeerders doordat er (te) veel kapitaal nodig is voor de opvolgende generatie.
Omdat de brede welvaart van het eiland onder druk staat, heeft de gemeente Texel samen de Lions en de Rotary een conferentie belegd. De centrale vraag: hoe kunnen we eenvoud bereiken in een nieuwe samenhang, waarbij sectoraal handleen niet meer de standaard is? Kan de kracht van het collectief zorgen voor een beter evenwicht, bijvoorbeeld in coöperatief ondernemerschap en gemeenschappelijk investeren in grond?
Of de eilanddichter daar dan een gedicht bij kan maken? Uh, nou, dat valt te proberen. Het werden er zelfs twee: een voor bij de opening, een bij het afsluiten van de middag. Die laatste vind je hier.
ANDERSOM
Er is een dag dat we besluiten, dat omgeven
over later gaat en vergunnen om wat goed is
voor wat ademt in de zilte eilandlucht,
een dag waarop gewiekst alleen doet denken
aan klapperende vogelvleugels, met hun hemels
applaus boven ongestoorde broedgebieden,
een dag waarop groter en meer gaat over
saamhorigheid en kapitaal gevonden wordt
in de glans van het Gouden Boltje en elkaar,
een dag van hetzelfde schuitje, waarop ikke-ikke
een vage echo uit een ver verleden is, landjepik
slechts een spel. Een dag waarop grond voedsel
geeft en de gasten passen bij wat het landschap
en de kurk samen kunnen dragen. Balansdag
heet zoiets. Ik denk dat het op een woensdag is.
Fiet van Beek,
eilanddichter
januari 2024
De tweede Dries
Op 18 januari 2022 overleed Dries Veltkamp, een sociaal bewogen markante Texelaar, tevens gemeenteraadslid. Dries was een actieve burger die allerlei mensen en organisaties hielp, ook als hij er niet zoveel mee had. Om burgerschap te stimuleren en de nagedachtenis van Dries te eren, stelt PvdA Pro Texel een prijs in voor sociaal Texelaarschap: De Dries.
De eerste Dries werd uitgereikt op 18 januari 2023 aan Cintha Stiekema, pleegouder en oprichter van Texelgezinnen. De tweede Dries werd op 18 januari bekend gemaakt. Het is Edward Witte. Hij krijgt de prijs vanwege de vele Texelse besturen waarin hij plaatsnam en zijn enorme inzet voor alles wat van belang is in zijn dorp Oosterend. Witte kreeg een oorkonde en een bedrag dat door hem aan een goed doel te besteden is. Op de oorkonde is onder meer onderstaand gedicht te lezen.
DE TWEEDE DRIES
Dries was een man, die niet snel vergat
of wordt vergeten. Zijn warmte bracht
waar ze ontbrak, liet zien hoe samen
kansen gaf voor aanwaaiers en gasten
voor wie het bestaan geen glijbaan was.
Wie op sloffen in zijn voetspoor treedt,
heeft het niet gevat. Het gaat om eigen
stijl, niet louter imiteren. Met het
beste uit jezelf een goede weg
opgaan, zelfs al moet je die nog banen.
Net als die wijze uit het oosten,
schouwer en doener tegelijk
met steeds de gang erin, lang
en bondig in het bestuur van voetbal,
school en politiek. Hij geeft zijn kracht
aan alles in het dorp, van woningbouw
tot dorpsmaaltijd. Bruisend van schone
energie pleit hij voor tulp en wokkel.
Vooral, maar niet alleen, is hij actief
present in zijn geliefde Oosterend.
Fiet van Beek,
eilanddichter